انواع قهوه ساز ها و کاربرد آن
•
قهوه ساز موکا پات
موکا پات یا قوری موکا، یکی از دستگاه های قدیمی مرسوم برای دم کردن قهوه است.
موکا پات در سال 1933 اختراع شد، این دستگاه در اروپا و در امریکای لاتین طرفداران خاص خودش را دارد.
قهوه‌ی دم‌شده توسط موکا پات غلظت بالایی دارد و اندکی کرما یا کف قهوه بر سطح آن به وجود می‌آید.
البته مقدار این کف به اندازه‌ی کف تولید شده بر روی قهوه‌ی اسپرسوی دم‌شده با ماشین اسپرسو نیست و نباید تصور کرد که می‌توان با موکا پات قهوه‌ی اسپرسوی پر کف و کرم داری دم کرد.
با این حال طرز کار موکا پات اندکی شبیه به طرز کار ماشین اسپرسو است چرا که موکا پات نیز برای استخراج طعم و بو و روغنِ موجود درون دانههای قهوه از فشار بخار آب استفاده میکند.
ساز و کار این دستگاه بدین صورت است که آب را داخل مخزن زیرین می‌ریزیم، پودر قهوه را نیز داخل سبد قهوه ریخته و سبد را بر روی مخزن نگه دارنده‌ی آب سفت می‌کنیم، سپس قوری را روی سبد قهوه جا می‌اندازیم، آن‌گاه دستگاه را بر روی اجاق گاز یا اجاق برقی قرار می‌دهیم.
وقتی که آب درون مخزن زیرین به جوش آمد، هوای داخل مخزن انبساط پیدا کرده و از آن‌جا که مخزن در برابر هوا عایق است آب به ناچار با فشار از طریق لوله‌ی زیرین فیلتر قیفی که درون مخزن نگهدارنده‌ی آب قرار گرفته است به بالا هدایت می‌شود، سپس در آن‌جا با پودر قهوه مخلوط می‌شود و در آخر نیز با همان فشار از طریق قسمت لوله مانندِ فیلتر زیرین قوری به درون قوری هدایت می‌شود.
قهوه ساز فرنچ پرس
فرنچ پرس یکی از دستگاه‌های بسیار قدیمی و مرسوم برای دم کردن قهوه است.
در دهه‌ی 1840 میلادی هنوز فرنچ پرسی بدین صورت وجود نداشت اما ایده‌ی اختراع دستگاهی برای دم کردن قهوه که با استفاده از فشار کار کند به ذهن برخی خطور کرده بود.
این دستگاه برای نخستین بار در سال 1929 توسط طراحی ایتالیایی به ثبت رسید.
با دم کردن قهوه توسط فرنچ پرس، بیشترین مقدار طعم از دانههای قهوه استخراج می‌شود و در نتیجه فنجان قهوه‌ی غلیظ و لذیذی مملو از عطری خوش به دست خواهید آورد.
فرنچ پرس از یک ظرف استوانه‌ای شیشه‌ای، پلاستیکی یا فلزی، یک سرپوش پلاستیکی یا فلزی و نیز یک فیلتر شیب دار از جنس نایلون یا سیم ظریف تشکیل شده که دانههای قهوه را از آب جدا میکند.
این دستگاه طراحی شیکی دارد و به آسانی قابل حمل است. از آن جا که دستگاه فاقد فیلتر کاغذی ست، روغن‌های طبیعی موجود در دانههای قهوه از بین نمی‌روند. این دستگاه منبع حرارت داخلی منحصر به فردی نیز ندارد.
اسپرسو ساز
اسپرسو نوعی نوشیدنی قهوه‌ی بسیار غلیظ و فشرده است که حجم بسیار کمی از آن را در فنجان‌های قهوه خوری کوچک یا به عبارتی نیم فنجان، می‌نوشند.
اولین دستگاه اسپرسو در سال 1884 توسط آنجلو موریوندو در شهر تورین ایتالیا اختراع شد.
سپس در سال 1901 شخصی به نام لوییجی بزرا در شهر میلان ایتالیا نسخه‌ی پیشرفته تر این دستگاه را به ثبت رسانید که قهوه را سریع تر دم می‌کرد.
چند سال بعد، یعنی در سال 1905، شرکت لا پاوونی امتیاز این دستگاه را خرید و شروع به تولید گسترده‌ی آن در میلان کرد.
ماشین های اسپرسو با بخار، پیستون و یا پمپ کار می‌کنند و می‌توانند نیمه اتوماتیک، اتوماتیک و یا تمام اتوماتیک باشند. با این حال ساز و کار همه‌ی آن‌ها شبیه به هم است.
اسپرسو نوعی نوشیدنی چندفازه است که از دانه های بو داده و آسیاب‌شده‌ی قهوه به همراه آب تهیه می‌شود و وظیفه دستگاه اسپرسو ساز ایجاد کف روی قهوه است.
از ویژگی های این قهوه می توان عطر خوش فراوان و مزهی تلخ و شیرین متعادل آن که اندکی نیز به ترش‌مزگی می‌زند و همچنین ته مزهی ماندگار و خوبی که پس از فرو دادن قهوه تا مدت‌ها بر دهان باقی می‌ماند اشاره کرد.
ساز و کار اصلی دستگاه اسپرسو بدین صورت است که اجزاء دستگاه آب داغ را با فشار از درون دانههای بسیار ریز قهوه عبور می‌دهند تا قهوه ی اسپرسوی فشرده و غلیظی بدست آید.
قهوه ساز فیلتری / قهوه ساز قطره ای
اولین قهوه ساز فیلتری / قهوه ساز قطره ای اتوماتیک در سال 1954 در آلمان به ثبت رسید.
این قهوه‌ساز به مرور در دهه‌ی 1970 جانشین پرکُلیتر و فرنچ پرس شد.
از مزایای این دستگاه آسانی کار با آن است و همچنین امکان خطای چندانی در حین کار با آن وجود ندارد زیرا فرایند دم کردن به طور خودکار انجام می‌شود.
معایب این دستگاه _ از جمله چسبیدن پودر قهوه به دور فیلتر و مصرف نشدن کامل آن _ به مرور زمان برطرف شده است و دستگاه های جدیدتر حتی امکان کنترل دمای آب را نیز به ما می‌دهند.
طرز کار این دستگاه بدین شکل است که ابتدا دانه قهوه را آسیاب کنید، اگر از فیلتر قیفی استفاده می‌کنید باید دانه‌هایتان را کمی ریزتر آسیاب کنید و اگر از فیلتر ته‌صاف استفاده می‌کنید دانه‌هایتان را کمی درشت‌تر آسیاب کنید.
دستگاه را روشن کنید تا قوری گرم شود. به ازای هر 120 میلی‌لیتر آب، 7 گرم پودر قهوه‌ی آسیاب‌شده را به درون فیلتر فلزی یا کاغذی بریزید. فیلتر را کمی تکان دهید تا پودر قهوه همه جای آن را به یک میزان بپوشاند.
وقتی دستگاه شروع به کار کرد چکه کردن قهوه ی دم شده از فیلتر به درون قوری آغاز می شود.
برای گرم نگه داشتن باقی مانده ی قهوه در داخل قوری کافی ست دکمه‌ی دستگاه را خاموش نکنید.
البته حواستان باشد قهوه ای که مدتی طولانی بر روی بشقاب یا وارمر دستگاه بماند پخته می‌شود و مزهی اولیه‌ی آن تغییر میکند.
قهوه ای که با استفاده از این قهوه‌ساز دم می‌شود بسیاری از روغن و اسانس‌های طبیعی موجود درون دانههای قهوه را از دست می‌دهد.
پس اگر به دنبال قهوه ای غلیظ و مملو از دُرد و روغن قهوه هستید این دستگاه چندان مناسب شما نیست.
قهوه ساز قوری هاریو
قوری های هاریو، ویژه‌ی دم کردن سرد قهوه، با ظرافت‌های مهندسی کلاسیک طراحی شده‌اند تا اطمینان حاصل شود که از تک تک ذرات قهوه ای که در صافی‌های معلّق قرار دارند، حداکثر طعم ممکن استخراج می‌شود.
برخلاف سایر قوری های فشاری، این قوری با استفاده از آب خنک یا آبی که با دمای اتاق هم دماست، ظرف 12 الی 24 ساعت قهوه را به روش سرد دم میکند. قوری‌های بزرگ‌تر گنجایش 2 تا 4 فنجان قهوه را دارند.
برای دم کردن قهوه، قهوه ی آسیاب شده درشت را در صافی نایلونی سبدی شکل بریزید تا آن را پر کند، اما لبالب نشود.
آب تصفیه شده‌ی خنک یا هم دما با اتاق را روی قهوه‌ی آسیاب شده بریزید. بسته به نظر خودتان، بین 12 تا 24 ساعت صبر کنید تا قهوه بخیسد. قهوه‌ی دم کشیده‌ی حاصل را می‌توانید تا یک ماه در ظرفی دربسته در یخچال نگه دارید.
مزایای استفاده از این دستگاه این است که می‌توان عصاره ی قهوه ی حاصل را بعداً برای تهیه‌ی قهوه‌ی داغ مورد استفاده قرار داد، قهوه‌ای تهیه می شود که طعمی غنی و غلیظ دارد، به آسانی نیز تمیز می‌شود.
برای تهیه این قهوه اجازه بدهید قهوه در قوری سرد هاریو به مدت یک شب بماند و بعد آن را با آب جوش رقیق کنید، به این ترتیب فنجانی قهوه با خاصیت اسیدی کمتری خواهید داشت.
قهوه ساز تورکا یا جذوه
شاید قهوه ترک یا عربی قدیمی ترین شیوه دم کردن قهوه باشد که تا کنون باقی مانده این شیوه دم‌کردن قهوه یکی از محبوب‌ترین انواع قهوه‌هاست که در قرن 15 میلادی رواج پیدا کرد.
تجهیزاتی که برای دم کردن یک فنجان قهوه ترک بدان‌ها نیاز داریم یک آسیاب خوب، یک قاشق فلزی برای هم زدن قهوه و نیز یک منبع حرارتی مثل اجاق گاز یا اجاق برقی یا آتش است.
تفاوت قهوه جوشی که از آن برای دم کردن قهوه ترک استفاده می‌شود با شیرجوش این است که مساحت کفه‌ی آن کم است، همچنین لبه‌ی بالایی قهوه جوش باریک تر از کفه‌ی آن است و بر روی آن یک یا دو شکاف آبریز نیز تعبیه شده است تا قهوه راحت تر درون فنجان ریخته شود.
حین دم کردن قهوه ترک، کفی روی مایع ایجاد می‌شود و اگر مساحت کفه‌ی ظرف زیاد باشد، مقدار زیادی از این کف‌های ایجاد شده به لبه‌های ظرف خواهند چسبید و در نتیجه هرز خواهند رفت.
به همین علت از یک قهوه‌جوش با گنجایش 240 میلی‌لیتر نهایتاٌ یک تا دو فنجان قهوه می‌توان گرفت چون قهوه جوش گنجایش بیشتر از آن را ندارد و در ضمن باید حجم زیادی از آن را در ابتدا خالی بگذاریم چراکه قهوه کف میکند و بالا می‌آید و اگر قهوه جوش را بیش از اندازه پر کرده باشیم سرریز می‌شود.
اجزاء تشکیل دهنده‌ی قهوه جوش یک دسته‌ی نسبتاٌ دراز است که اغلب از جنس چوب است.
ترکیب ظرف مسی و دسته‌ی چوبی در قهوه جوش ترکیب رایج و مناسبی است.
حین دم کردن قهوه ترک با قهوه جوش هرگز چشم خود را از روی گاز برندارید چرا که ممکن است در آنی قهوه سرریز کند یا شروع به قل‌قل کردن کند و کف‌های ایجادشده بر روی سطح آن خود به خود محو شوند.
دم کردن قهوه ترک درون قهوه جوش باعث می‌شود خاصیت اسیدی آن بیشتر از قهوه ای باشد که در دستگاه های دیگر هم‌چون دستگاه اسپرسو دم می‌شود.
می‌توانید برای پذیرایی از مهمان با قهوه ترک در کنار فنجان قهوه‌شان یک لیوان آب سرد نیز بگذارید.
