سرخ کن بدون روغن و نکاتی برای خرید آن
•
سرخ کن های معمولی مصرف روغن بالایی دارند و همین یکی از دلایل تردید بعضی از ما در خرید این وسیله است. اما سرخ کن های بدون روغن با سالم‌خواری سازگارترند. امروز در «درجه» می‌خواهیم ببینیم که سرخ کن بدون روغن چیست و خریدش چه توجیهی دارد.
غذاهای سرخ‌کردنی در سراسر جهان بسیار پرطرفدارند. نکند شما هم به سیب‌زمینی سرخ‌کرده معتادید؟! منتها حتما می‌دانید که غذاهای سرخ‌کردنی دشمن خوشمزه سلامتی‌اند و مصرف مکررشان به مذاق جان خوش نمی‌آید. اما تولیدکنندگان لوازم خانگی از سالم‌خواران غافل نبوده و برای‌شان سرخ کن بدون روغن را روانه بازار کرده‌اند. سرخ کن بدون روغن ابداع جالبی است که می‌تواند هوس غذاهای سرخ‌کردنی را با ضرر کمتری برای سلامتی فروبنشاند.
غذا در این‌دست سرخ‌کن‌ها مثل سرخ‌کن‌های معمولی در روغن فراوان سرخ نمی‌شود، اما شکل‌وشمایل نتیجه کار تقریبا یک‌جور از آب درمی‌آید. سرخ‌کن‌های معمولی و سرخ کن بدون روغن هر دو آب سطحی مواد غذایی را می‌کِشند و سبب ایجاد واکنش مِیلارد می‌شوند. یعنی سطح خارجی مواد غذایی بر اثر تجزیه پروتئین‌ها و قندها تُرد و کریسپی می‌شود، درحالی‌که نرمی و لطافت بافت داخلی همچنان باقی می‌ماند. از این شباهت که بگذریم، سرخ‌کن‌های معمولی و بدون روغن طرز کار متفاوتی دارند که درادامه برایتان توضیح می‌دهیم.
طرز کار سرخ کن بدون روغن و معمولی چه فرقی دارد؟
برای درک بهتر فرق سرخ کن بدون روغن با معمولی بیایید نگاه دقیق‌تری به طرز کار این دو بیندازیم:
طرز کار سرخ کن معمولی
سرخ‌کن‌های معمولی خوراک‌شان روغن فراوان است. در این سرخ‌کن‌ها مواد غذایی باید در روغن غوطه‌ور شوند تا سطح‌شان پوسته‌ای خشک و طلایی پیدا کند. این پوسته کریسپی از اشباع مواد غذایی با روغن جلوگیری می‌کند. همزمان داغی روغن سبب نرم‌شدن داخل مواد غذایی می‌شود. همه اینها غذا رو خوشمزه‌تر می‌کنند، اما حیف که برای سلامتی مضرند!
این سرخ‌کن‌ها سبد سوراخ‌دار دارند و بسته به ظرفیت‌شان بیش از یک پیمانه روغن می‌برند. می‌توانید از روغن‌های سرخ‌کردنی چندبارمصرف استفاده کنید. بعضی از مدل‌های سرخ‌کن معمولی فیلتردارند که باعث افزایش عمر روغن و کاهش بوگرفتن غذا می‌شود.
طرز کار سرخ کن بدون روغن
سرخ کن بدون روغن بی‌شباهت به فرهای کانوِکشن (فن‌دار) نیست. این سرخ‌کن‌ها برای انتقال گرما به غذا از جریان همرفتی استفاده می‌کنند. به‌علاوه به المنت حرارتی پرقدرتی مجهزند که هوای داخل‌شان را فوق العاده داغ می‌کند. در این سرخ‌کن‌ها برای تقویت گردش هوا از فن هم استفاده شده است که به انتقال بهتر گرما به غذا و کاهش مدت‌زمان پخت کمک می‌کند. به‌عبارتی غذا به‌جای روغن فراوان با هوای داغ سرخ می‌شود. به‌همین دلیل است که این سرخ‌کن‌ها را به‌اسم هواپز هم می‌شناسند.
سبد این سرخ‌کن‌ها درست مثل سرخ‌کن‌های معمولی سوراخ‌دار است تا هوا بتواند در رفت‌وآمد باشد. سرخ‌کن‌های بدون روغن، همانطور که از اسم‌شان پیداست، به روغن فراوان احتیاجی ندارند، بلکه فقط با یک قاشق غذاخوری روغن یا کمتر راه می‌افتند. می‌توانید هیچ روغنی هم نریزید. فقط اینکه غذا باید در طول پخت هم‌بخورد تا گرما به‌طور یکسان به همه‌جای غذا برسد و خوب کریسپی شود.
حالا که با طرز کار این دو کمی آشنا شدید، بیایید ببینیم که سرخ کن بدون روغن علاوه‌بر مصرف کمتر روغن چه مزایای دیگری دارند.
سرخ کن بدون روغن چه مزایایی دارد؟
ازجمله مزایای سرخ‌کن‌های بدون روغن می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
چندکارگی
سرخ کن بدون روغن برخلاف معمولی‌ها کارایی گسترده‌تری دارند و برای مصارف دیگری غیر از سرخ‌کردن هم قابل‌استفاده‌اند:
- گرم‌کردن غذاهای باقی‌مانده
- پختن غذاهای یخ‌زده آماده‌به‌طبخ
- گریل یا کبابی‌کردن گوشت و سبزیجات
- پختن مافین، کوکی، بیسکوییت و کیک‌‌‌های کوچک
- بودادن آجیل
با سرخ کن بدون روغن سایز بزرگ می‌توانید مرغ درسته هم کباب کنید (البته مرغ جمع‌وجور) و حتی پیتزا بپزید (معمولا پیتزای سایز 18 یا کوچک‌تر). این سرخ‌کن‌ها در بعضی از مدل‌ها لوازم جانبی هم دارند، مثل سیخ کباب و قالب کمربندی. سیخ کباب برای طبیعتا کباب‌کردن و قالب کمربندی برای درست‌کردن دسرهایی مثل چیزکیک یا تیرامیسو به‌درد می‌خورد.
افزایش سرعت آشپزی
آیا می‌دانستید که هواپزها مدت‌زمان پخت غذا را 20 تا 50 درصد کاهش می‌دهند؟ پس این وسیله می‌تواند عصای دست خانواده‌هایی باشد که فرصت زیادی برای غذاپختن ندارند. گفتیم که سرخ کن بدون روغن و هواپز براساس سیستم همرفتی، یا بهتر بگوییم گردش هوای فوق‌داغ، کار می‌کنند و به‌دلیل تقویت سرعت انتقال گرما به غذا باعث افزایش سرعت پخت می‌شوند.
با هواپزها فرایند آشپزی هم آسان‌تر می‌شود. فقط کافی است دمای دلخواه و مدت‌زمان پخت را انتخاب کنید و به مابقی کارهای‌تان برسید. دیگر نیازی نیست که مدام پهلوی گاز بایستید و فقط یکی دو باری باید غذای داخل دستگاه را زیرورو کنید تا یک‌دست کریسپی شود.
کاربری و شست‌وشوی آسان
کار با این وسیله پیچیدگی خاصی ندارد. فقط باید میزان دما و مدت‌زمان پخت را به دستگاه بدهید. در سرخ کن بدون روغن احتمال سوختگی بر اثر پاشیدن روغن کمتر است. بدنه دستگاه هم حین استفاده خنک می‌ماند. این درحالی است که سرخ‌کن‌های معمولی روغن بیشتری به اطراف می‌پاشند و بدنه دستگاه هم معمولا داغ می‌شود.
تمیزکردن سرخ کن بدون روغن خیلی هم سخت نیست. برخلاف سرخ‌کن‌های معمولی مجبور نیستید که برای تمیزکردن دستگاه زمان زیادی را تا خنک‌شدن روغن صبر کنید. سبد و سایر متعلقات این سرخ‌کن‌ها معمولا قابل‌شست‌وشو در ماشین ظرف‌شویی است.
صرفه‌جویی در مصرف انرژی
سرخ‌کن‌های بدون روغن اغلب مصرف برق کمتری در مقایسه با فرهای حجیم دارند. ضمنا چون هم سریع داغ می‌شوند و هم غذا را زود می‌پزنند، به کاهش مصرف انرژی بیشتر کمک می‌کنند. جالب‌تر اینکه هواپزها به‌اندازه فرهای فن‌دار محیط آشپزخانه را گرم نمی‌کنند. پس در فصل گرما نیازی نیست که درجه کولر را هنگام استفاده از این سرخ‌کن‌ها بالا ببرید و پره‌های کولر را به‌سمت آشپزخانه متمایل کنید!
آیا سرخ کن بدون روغن سالم‌تر است؟
سرخ‌کن‌های معمولی غذا را در روغن فراوان آماده می‌کنند. در مطالعات مختلفی نشان داده شده است که سرخ‌کردن غذا در روغن نامناسب و مصرف مکرر غذاهای سرخ‌کردنی احتمال ابتلا به بیماری‌های قلبی، کلسترول بالا و چاقی را افزایش می‌دهد. داغ‌کردن روغن فراتر از نقطه دود باعث تجزیه ترکیبات شیمیایی روغن و آزادسازی رادیکال‌های آزاد می‌شود. رادیکال‌های آزاد هم که می‌دانید دشمن سلامتی‌اند. ضمن اینکه جذب روغن میزان کالری مواد غذایی را 30 تا 50 درصد افزایش می‌دهد.
اما برای تهیه غذا در هواپزها به روغن خیلی کمی احتیاج است. حتی می‌توانید یک قطره روغن هم نریزید. بنابراین اگر از رژیم‌های کم‌کالری پیروی می‌کنید، سرخ کن بدون روغن بیشتر به‌دردتان می‌خورند. با این سرخ‌کن‌ها می‌توانید هوس غذاهای سرخ‌کردنی را، همانطور که در ابتدا هم گفتیم، با ضرر کمتری برای سلامتی فروبنشانید.
آیا غذا در سرخ کن بدون روغن به‌همان خوشمزگی دستپخت سرخ‌کن‌های معمولی درمی‌آید؟
خرید سرخ کن بدون روغن به چه کسانی پیشنهاد می‌شود؟
اگر خودتان را در یکی از گروه‌های زیر می‌بینید ، پس سرخ کن بدون روغن می‌تواند برایتان وسیله مفیدی باشد:
- کسانی که از غذاهای یخ‌زده آماده‌به‌طبخ زیاد استفاده می‌کنند
- کسانی که منزل‌شان فر ندارد
- کسانی که به غذاهای کریسپی کم‌روغن مثل چیپس سبزیجات علاقه‌مندند
- کسانی که در فصل گرما آشپزخانه‌شان بر اثر استفاده از فر خیلی گرم می‌شود
اما فراموش نکنید که مدت‌زمان پخت غذا در سرخ کن بدون روغن فرق چندانی با فرهای عادی نمی‌کند. به‌اضافه اینکه چه‌بسا مصرف انرژی بعضی از سرخ‌کن‌های بدون روغن بیشتر هم باشد (البته همه مدل‌ها این‌طور نیستند).
برای خرید سرخ کن بدون روغن به چه نکاتی باید توجه کنیم؟
تنوع زیاد سرخ کن بدون روغن در بازار انتخاب را سخت می‌کند. پس با ما همراه باشید تا نکاتی را که پیش از خرید باید بدانید برایتان بازگو کنیم. امیدواریم با دانستن این نکات بتوانید گزینه مناسب خودتان را راحت‌تر انتخاب کنید.
گنجایش
سرخ کن بدون روغن را به می توان به سه سایز تقسیم کرد:
- سایز کوچک با گنجایش حدود 1 تا 2 لیتر
- سایز متوسط با گنجایش حدود 1?8 تا 2?5 لیتر
- سایز بزرگ با گنجایش حدود 5 لیتر یا بیشتر
برای پختن یا کباب‌کردن مرغ درسته طبیعتا به سرخ‌کن‌های سایز بزرگ‌تر احتیاج است. برای خانواده‌های چهار پنج نفری معمولا همان سرخ‌کن‌های 2 لیتری هم کفایت می‌کنند. اما برای هفت هشت نفر یا بیشتر سراغ سرخ‌کن‌های 3 تا 6 لیتری بروید.
توان مصرفی
هرچه توان مصرفی سرخ‌کن بالاتر باشد سریع‌تر داغ می‌شود. وقتی روغن اضافه می‌کنیم، دمای روغن بعد از اضافه‌کردن مواد غذایی، خصوصا غذاهای یخ‌زده، پایین می‌آید. اما اگر توان مصرفی دستگاه بالا باشد، افزایش مجدد دمای روغن زمان زیادی نمی‌برد. توان مصرفی اغلب هواپزها بین 800 تا 1500 وات است. هواپزهای 1800 واتی و با توان مصرفی بالاتر هم داریم.
البته بد نیست اول چک کنید که پریزهای آشپزخانه‌تان تحمل توان مصرفی هواپزهای ولتاژبالا را داشته باشند.
تنظیمات
تنظیمات سرخ کن بدون روغن می‌تواند دستی یا دیجیتال باشد. مدل‌های دستی در تنظیم دما و مدت‌زمان پخت به‌اندازه مدل‌های دیجیتال دقیق نیستند. اما مدل‌های دیجیتال دما و زمان را دقیق نشان می‌دهند و در بعضی از مدل‌ها برنامه پخت هم دارند.
ضمنا در جریان باشید که گستره دمایی اغلب سرخ‌کن‌های بدون روغن بین 80 تا 200 سانتی‌گراد است. البته مدل‌هایی هم داریم که مجهز به آپشن تنظیم حرارت نیستند. اما فراموش نکنید که این آپشن لزوما به‌معنی تضمین کیفیت پخت نیست.
حالا که حرف از تنظیمات شد، شاید برایتان جالب باشد که بدانید هواپزهای هوشمند هم به بازار آمده‌اند. کافی است اپلیکیشن مخصوص دستگاه را روی موبایل یا تبلت‌تان نصب و رسپی دلخواه‌تان را از اپلیکیشن انتخاب کنید. اپلیکیشن دستور پخت را به دستگاه می‌فرستند و خودش دما و مدت‌زمان پخت را هم تعیین می‌کند. جالب است نه؟!
آپشن‌های جانبی
سرخ‌کن‌های با سبد دوقلو هم داریم که برای پخت همزمان دو غذای مختلف کاربرد دارند. ضمن اینکه بعضی از سرخ‌کن‌های بدون روغن علاوه‌بر سرخ‌کردن به‌روش هواپز از آپشن گریل هم برخوردارند که برای پخت گوشت و ماهی به‌کار می‌آید.
کف‌گیر همزن آپشن جانبی دیگری است که می‌تواند آشپزی با هواپزها را آسان‌تر کند. هواپزهای کف‌گیردار خودشان غذا را حین پخت هم‌می‌زنند و زیرورو می‌کنند. فقط مشکل اینجاست که شاید مهارت هم‌زدن این کف‌گیرها به‌پای مهارت دستان خودتان نرسد! البته این مدل سرخ‌کن‌ها را معمولا می‌توان بدون کف‌گیرشان هم استفاده کرد. مدل دیگری از هواپزها هم هستند که دیگ‌شان می‌چرخد و همان کار کف‌گیر را انجام می‌دهد.
ایمنی
چون داخل سرخ‌کن خیلی داغ می‌شود، بدنه دستگاه باید خوب عایق‌بندی شده باشد. دستگیره سبد نباید حین کار داغ شود و دست را بسوزاند. پایه ضدلغزش و قفل درپوش هم موارد مهمی‌اند.
و اما طرز تهیه سیب‌زمینی سرخ‌کرده هواپزی
نکته آخر ما برای شما طرز تهیه سیب‌زمینی سرخ‌کرده خانگی است. ابتدا سیب‌زمینی‌ها را یک‌اندازه برش بزنید و حداقل 30 دقیقه در آب سرد بخیساند تا نشاسته اضافی آن گرفته شود. سپس سیب‌زمنی‌ها را روی پارچه‌ای تمیز پهن کنید تا خشک شوند. در آخر کافی است سیب‌زمینی‌ها را به فقط اندکی روغن آغشته و طبق دستورالعمل سرخ‌کن‌تان هواپز کنید.